Ik wil later, als ik groot ben, graag een wijze oude vrouw zijn. Wat is wijsheid? Ik vraag het me vaak af als ik voor een lastige situatie sta. Waar ga ik te rade om wijsheid?

“Wat je kunt vastgrijpen geeft je kennis. Wat jou vastgrijpt geeft je wijsheid“, zegt een uitspraak die wordt toegeschreven aan Bernardus van Claivaux. Kennis veronderstelt actie, je eigent je iets toe. Wijsheid is van geheel andere orde. Welke dingen in het leven hebben me echt wijzer gemaakt? Dat zijn de dingen waarop ik geen controle had, waarin ik niets kon doen of niets heb proberen te doen. Dingen die aan mij gebeurden, die als verrassingen in mijn leven kwamen.

Waar het leven mij bij de lurven grijpt, en ik me eraan overgeef, dáár kan wijsheid groeien. Vreemd genoeg saboteer ik die mogelijkheid vaak zelf, door zoveel mogelijk de controle te willen houden over alle aspecten van mijn leven. Waarmee ik mezelf ervan weerhoud te groeien in wijsheid! Overgave vraagt om vertrouwen.

Leven zonder oplossingen, zonder antwoorden, zonder te hoeven weten waar het toe leidt. Wachten, het uithouden, niets doen, open blijven, me toevertrouwen, ontvankelijk zijn. Iemand merkte op, dat dit ‘ hard werken’ is. Paradoxaal genoeg kost het veel moeite om het doen en het weten achterwege te laten.

Het tegenovergestelde van vertrouwen is vrees. Volgens br.David Steindl-Rast, die in zijn werk de gemeenschappelijk bronnen van alle religies onderzoekt, is de kernboodschap, ook in de Bijbel: ‘Vrees niet…!’

‘Vrees niet’, als levensmotto. Zodat de kramp eraf mag. Zodat ik in overgave mijn leven leef. Zodat ik gewoon bén, zonder mijn bestaansrecht te hoeven verdienen. Dit laatste, hard moeten werken om te mogen bestaan, is een pijnlijke erfenis van onze cultuur. Maar al het harde werken en alle kennis hebben ons niet de wijsheid gegeven om behoedzaam met elkaar en met de aarde om te gaan.

Ontspannen, me laten verrassen door het leven, vanuit vertrouwen…dát is mijn verlangen. Tegen mijn controle-mechanisme in zoek ik de plek van ontvankelijkheid in mij, daar waar ik geen vrees heb. Dát is wijsheid.